WEB - A Formación Profesional atópase ante desafíos e oportunidades cruciais no medio dunha transformación global do sistema sen precedentes e a colaboración entre todos os actores involucrados será clave para o éxito desta ambiciosa reforma educativa.
No transcurso do curso 2023-2024, a Formación Profesional (FP) en España volveu incrementar o número de estudantes matriculados, consolidando un crecemento do 35,3% no últimos cinco anos. Con 1.132.364 matriculacións, este aumento do 4,9% respecto ao ano anterior reflicte o éxito destas ensinanzas no noso sistema educativo.
Os graos superiores encabezan esta tendencia, rexistrando un forte aumento do 5,3%, alcanzando a cifra de 589.461 estudantes.O Grao Medio suma 454.869 matriculacións (cun incremento do 4%), mentres que o Grao Básico e os Cursos de Especialización experimentan incrementos do 4,6% e 40,5%, respectivamente, con 81.983 estudantes en Grao Básico e 6.051 en Cursos de Especialización.
A pesar deste crecemento, a Formación Profesional atópase ante desafíos e oportunidades cruciais no medio dunha transformación do sistema sen precedentes.
A Lei Orgánica de Ordenación e Integración da Formación Profesional busca unha transformación global do sistema, converténdoo nunha porta a un emprego de calidade para os mozos, á vez que aspira a responder con flexibilidade aos intereses e aspiracións de cualificación profesional ao longo da vida e ás demandas dos sectores produtivos. Neste contexto, en canto ás persoas con especiais dificultades formativas ou de inserción laboral, as administracións deberán traballar activamente para promover a igualdade, inclusión e non discriminación na formación profesional, implementando medidas flexibles e alternativas que aseguren un acceso equitativo a unha formación de calidad en todos os Graos do Sistema de Formación Profesional ao longo da vida laboral.
>> Cales son os desafíos da nova FP?
- A nova lei ten como obxectivo aliñar a FP española co exitoso modelo alemán, poñendo unha forte énfase na FP Dual, que combina formación teórica con aprendizaxe práctica en empresas, con todo o primeiro desafío é a adaptación do sistema dual a un tecido produtivo, como o español, formado por pequenas e medianas empresas, moi diferente ao modelo alemán de grandes corporacións. A transición da FP tradicional á modalidade Dual xera preocupacións sen resposta. Como levará a cabo? Que cambios serán necesarios nos programas existentes? A ausencia de directrices claras sumiu ás comunidades autónomas na incerteza, incapaces de concretar detalles para a aplicación efectiva desta modalidade, así como entre estudantes, docentes e empresas colaboradoras.
- O segundo desafío é a integración, nun único sistema, dos diferentes subsistemas de FP previos, de ensinanzas regradas por unha banda, e acreditación de competencias profesionais, polo outro. Coa nova normativa regúlanse 5 niveis de acreditación: sendo os graos A, B e C, correspondentes a acreditación total ou parcial de competencias profesionais e os graos D (ciclos formativos) e graos E (cursos de especialización) os correspondentes ás ensinanzas regradas do sistema educativo.
A aprobación da Lei Orgánica produciuse en marzo de 2022 e o Real Decreto de Ordenación do Sistema de Formación Profesional non se desenvolveu ata xullo de 2023. Para a implantación dos graos D e E, faise necesaria a adaptación dos reais decretos de título de ámbito nacional á nova normativa, para que as comunidades autónomas, no exercicio da súa competencia compartida, publiquen as normas de currículo desenvolvendo o seu parte autonómica. Xorde, por tanto, a gran preocupación acerca da viabilidade de que as comunidades autónomas desenvolvan uns currículos a tempo, cando faltan menos de sete meses para que estes deban aplicarse nas aulas de todo o país. O Ministerio non publicou os reais decretos de título, que se atopan aínda en fase de borrador. É esencial que o Ministerio de Educación actúe con celeridade na elaboración e publicación da normativa correspondente, proporcionando a orientación necesaria para comunidades autónomas e centros educativos. A colaboración entre todos os actores involucrados será clave para o éxito desta ambiciosa reforma educativa.
>> Oportunidades coa nova FP
A nova lei de FP representa unha oportunidade única para modernizar e mellorar a calidade da educación profesional. Os novos módulos (sustentabilidade, dixitalización e inglés profesional) e programas formativos poden adaptarse para satisfacer as necesidades cambiantes do mercado laboral, preparando aos estudantes para os empregos do futuro.
Fronte á incerteza xerada pola implantación da nova lei de Formación Profesional, desde o compromiso coa excelencia educativa e o benestar dos profesionais do ensino,
ANPE demanda con firmeza e determinación a necesidade de claridade. Os profesionais, os centros educativos e, sobre todo, os estudantes merecen coñecer con certeza como levará a cabo a transición cara a esta novo paradigma educativo. É imperativo que as autoridades competentes proporcionen información detallada sobre o calendario, os procedementos e os recursos que se implementarán coa entrada en vigor da nova lei de FP. Esta claridade é esencial para que os profesionais da educación poidan prepararse adecuadamente e garantir un proceso de transición fluído e exitoso. A incerteza xera ansiedade e afecta directamente a calidade do ensino.
Para lograr unha implementación efectiva, é necesario abordar con prontitude as inquietudes e preguntas pendentes.
ANPE insta as autoridades educativas a establecer un diálogo aberto e transparente con todas as partes interesadas, proporcionando respostas claras e solucións concretas. Neste proceso de transformación educativa, a participación e colaboración de todos é fundamental.
ANPE reafirma o seu compromiso cunha Formación Profesional de calidade e equitativa. O noso labor é esencial para o futuro da educación no noso país, e xuntos, con información clara e accións concretas, podemos superar os desafíos e construír un camiño cara a un sistema educativo máis forte e de calidade.
